ประวัติ

ความเป็นมา
ปี 2543 สกว.ฝ่ายวิจัยเพื่อท้องถิ่น ได้สนับสนุนให้เกิดงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นในพื้นที่ภาคอีสาน โดยใช้ศูนย์ประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นหรือNodeพี่เลี้ยง ทำหน้าที่บริหารจัดการโครงการวิจัยในพื้นที่ให้มีประสิทธิภาพ และมีความคาดหวังในอนาคตว่าจะ “สามารถค้นหาแนวทางหรือรูปแบบการสนับสนุนงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นที่เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่แต่ละแห่งได้ และสามารถบริหารจัดการรองรับการถ่ายโอนการบริหารจัดการงานวิจัยและงานพัฒนา โดยอาศัยประสบการณ์ ความรู้ที่เกิดจากการเรียนรู้ร่วมกันแล้วนำมาสรุปบทเรียนเพื่อยกระดับการทำงานอย่างเป็นระบบ และพัฒนาไปสู่การเป็นประชาคมวิจัยและพัฒนา หรือเป็นสถาบันวิจัยและพัฒนาในท้องถิ่นภาคอีสานที่มีบทบาทหน้าที่ในการกำหนดทิศทางการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นอีสานจากงานวิจัยและงานพัฒนาได้
ในปี 2547 สกว.ฝ่ายวิจัยเพื่อท้องถิ่นได้สนับสนุนให้เกิดกลไกการสนับสนุนงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นภาคอีสาน เพื่อทำหน้าที่สนับสนุนการพัฒนาศักยภาพและการบริหารจัดการให้พี่เลี้ยงสามารถติดตาม สนับสนุนโครงการวิจัยเพื่อท้องถิ่นในพื้นที่ได้อย่างมีคุณภาพทั้งในเชิงกระบวนการและเนื้อหา  ปัจจุบันระบบสนับสนุนงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นภาคอีสานในปี 2557 มี Node สนับสนุนงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นเชิงพื้นที่ และเชิงประเด็น รวม 18 แห่ง ครอบคลุมพื้นที่ 14 จังหวัดในภาคอีสาน และมี 1 กลไกภาคอีสาน ทำหน้าที่พัฒนาศักยภาพและบริหารจัดการงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นภาคอีสาน

การก่อตั้งมูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อพัฒนาท้องถิ่นอีสาน
          จากบทเรียนและประสบการณ์ในการบริหารจัดการงานวิจัยตลอดระยะเวลา 7 ปีของกลไกภาคอีสาน ร่วมกับประสบการณ์การติดตาม สนับสนุนงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นภาคอีสานของเครือข่ายผู้สนับสนุนงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นภาคอีสาน หรือ Node พี่เลี้ยง เป็นเวลา 14 ปี จึงได้เกิดแนวคิดการก่อตั้งมูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อพัฒนาท้องถิ่นอีสาน ขึ้น เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2555 และได้ร่วมกันก่อตั้งมูลนิธิขึ้น  โดยมีรองศาสตราจารย์ ดร.สุจินต์  สิมารักษ์ เป็นประธานมูลนิธิฯ ได้รับการอนุมัติให้ก่อตั้งอย่างเป็นทางการจากนายทะเบียนมูลนิธิประจำจังหวัดอุบลราชธานี วันที่ 13 มีนาคม 2557





ปรัชญาองค์กร
          สร้างคนเพื่อสร้างปัญญาของชุมชน

เป้าหมาย
สร้างคน สร้างความรู้ สร้างพื้นที่สู่การสร้างพลังการเปลี่ยนแปลงชุมชนท้องถิ่นอีสานบนฐานความรู้ ภูมิปัญญาของชุมชนท้องถิ่นเพื่อให้ชุมชนอีสานอยู่อย่างมีความสุขอย่างยั่งยืน

วัตถุประสงค์ขององค์กร 
1. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษาวิจัยองค์ความรู้เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคอีสาน
2. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคอีสาน
3. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นด้านต่างๆ ได้แก่ คุณภาพชีวิต สุขภาวะ การศึกษา ประเพณีวัฒนธรรม เกษตรกรรมยั่งยืน เศรษฐกิจชุมชน  และการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม        
4. เพื่อเผยแพร่องค์ความรู้และรูปธรรมทางเลือกในการพัฒนาท้องถิ่นภาคอีสาน
5. ไม่ดำเนินการเกี่ยวกับการเมืองแต่ประการใด

ภารกิจหลัก
          1. การสร้างรูปธรรมในพื้นที่และงานพัฒนาทางเลือกในการพัฒนา โดยใช้กระบวนการวิจัย
          2. การพัฒนาศักยภาพผู้นำการสร้างพลังชุมชนท้องถิ่นเพื่อการปฏิรูปร่วมกับกลุ่ม องค์กรทั้งภาครัฐ เอกชน และภาควิชาการ
          3. การจัดการความรู้การทำงานเพื่อการสื่อสารสังคม
4. การศึกษาวิจัยเพื่อการพัฒนา
5. การขับเคลื่อนนโยบายการพัฒนาร่วมกับภาคี เครือข่ายการทำงาน
          6. การสร้างเครือข่ายการเรียนรู้เพื่อการพัฒนา
          7. การประสานการทำงานกับภาคี เครือข่ายการทำงาน

ประเด็นการดำเนินงานขององค์กร
          ประเด็นการดำเนินงานร่วมกับศูนย์ประสานงานวิจัยและชุดโครงการวิจัยเพื่อท้องถิ่นในพื้นที่ภาคอีสาน 14 จังหวัด ในประเด็นเนื้อหา ระบบสุขภาพ/ปัจจัยเสี่ยง  การศึกษา วัฒนธรรม ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(ดิน น้ำ ป่า) พุทธธรรม เกษตรกรรม/ความมั่นคงทางอาหาร ภัยพิบัติ และพื้นที่ชายแดน
และในประเด็นกลุ่มเป้าหมาย  เด็กและเยาวชน ผู้สูงอายุ ผู้พิการ องค์กรปกครองท้องถิ่น สถาบันการศึกษารับใช้ชุมชนและสังคม